1. Azot
Azot je plin bez boje, mirisa i okusa, teško rastvorljiv u vodi. Nije otrovan, ali svojim povećanim prisustvom zraka postaje neugodan za disanje. Azot ne gori niti podržava gorenje.
Kao inertan plin azot se koristi kao sredstvo za gašenje požara.
Nastaje truljenjem organskih materija, minerskim radovima, kao i izdavajenjem iz slojeva uglja i stijene u čistom stanju ili zajedno sa metanom.
Azot se utvrđuje laboratorijski pomoću orsat aparata i metodama plinske kromatografije.
2. Kiseonik
Kiseonik je plin bez boje, mirisa i okusa. Ne gori ali podržava gorenje. U elemetarnom stanju lako se jedini sa mnogim plinovima. Neophodan je za disanje. Kiseonik je najrasprostranjeniji element Zemljine kore.
Prolazeći kroz jamu sadržaj kiseonika u jamskom zraku se smanjuje.
Prema Skočinskom primarni uzročnici smanjenja sadržaja kiseonika u rudnicima su: oksidacioni procesi raznih organskih i neorganskih materija ( drvo, ugalj, rude, okolne stijene ), požari, eksplozije metana, eksplozije ugljene prašine, priticanju drugih plinova iz ležišta.
Sekundarni uzroci smanjenja sadržaja kiseonikasu: disanje ljudi, gorenje lampi, rad mašina sa unutrašnjim sagorijevanjem i dr. Može se slobodno reć da kiseonik kao djelotvoran plin ima mnogo potrošača u jami.
3. Ugljendioksid
Ugljendioksid je plin bez boje i mirisa, kiselastog okusa. Ne podržava gorenje pa se doskora smatrao zagušljivim plinom. Ugljendioksid je otrovan mada sa slabije izraženim otrovnim djelovanjem. Nadražuje sluzokožu očiju i organa za disanje.
Ugljendioksid nastaje razlaganjem i truljenjem organskih materija, procesima raspadanja i mtamorfizma stijene i slojeva organskog i neorganskog porijekla, procesima oksidacije uglja, dejstvom nekih rudničkih voda na karbonatne stijene i izdvajanjem iz ugljenih slojeva kao produkt karbonizacije.
Ugljendioksid se utvrđuje metodom adsorpcije ( Orsatov aparat ), kolorimetrijskim metodama, optičkim metodam, na principu apsorcije infracrvenih zraka i plinskom kromatografijom.
Stalni sastojci jamskog zraka
Reviewed by Ironheart
on
06:50
Rating:
Nema komentara: